حضانت» از ریشۀ «حضن» گرفته شده و به «در آغوش گرفتن مادر (فرزندش را) و چسباندن او به سینه‌اش» اطلاق مى‌شود كه كنایه از نگهدارى و تربیت جسمى و روحى كودك است. به همین دلیل، به كسى كه حضانت كودك را بر عهده گرفته «حاضنه» مى‌گویند. در زبان عربى به مهد كودك «الحضانه» گفته مى‌شود. جالب اینكه به عمل پرنده‌ا...

معنای لغوی حضانت:‌
«حضانت» از ریشۀ «حضن» گرفته شده و به «در آغوش گرفتن مادر (فرزندش را) و چسباندن او به سینه‌اش» اطلاق مى‌شود كه كنایه از نگهدارى و تربیت جسمى و روحى كودك است. به همین دلیل، به كسى كه حضانت كودك را بر عهده گرفته «حاضنه» مى‌گویند. در زبان عربى به مهد كودك «الحضانه» گفته مى‌شود. جالب اینكه به عمل پرنده‌اى كه بر روى تخمش خوابیده تا از آن جوجه برآید نیز حضانت مى‌گویند. پس مى‌بینیم كه این واژه، معمولًا بر موضوع نگهدارى و تربیت و حفظ كودك و فرزند اطلاق شده است.
معنای اصطلاحی حضانت:
در اصطلاحات مدنى، حضانت، پرورش اطفال است به وسیلۀ پدر و مادر و اقارب او كه هم حق است و هم تكلیف براى ممتنع از حضانت، و پرورش نیز هم از لحاظ مادى است و هم از لحاظ معنوى و اخلاقى.
چنانكه بیان شد، معناى حقوقى حضانت، از مفهوم لغوى آن دور نشده است و بدین ترتیب، از دیدگاه قانون مدنى ایران، حضانت، خاصّ طفل است؛ بدین سبب در ماده 1169‌ قانون مدنى آمده است كه «نگاهدارى اطفال هم حق و هم تكلیف ابوین است» و در موادّ بعدى نیز كه مربوط به نگهدارى یا حضانت است، در تمام موارد، از واژۀ «طفل» استفاده شده است.

تاریخچۀ مهر‌: مى‌گویند در ادوار ما قبل تاریخ كه بشر به حال توحش مى‌زیسته و زندگى شكل قبیله‌اى داشته، به علل نامعلومى ازدواج با همخون جایز شمرده نمى‌شده است. جوانان قبیله كه خواستار ازدواج بوده‌اند، ناچار بوده‌اند از قبیلۀ دیگر براى خود‌ همسر و معشوقه انتخاب كنند. از این رو براى انتخاب همسر به میان...

مهر:

یكى از سنن بسیار كهن در روابط خانوادگى بشرى این است كه مرد هنگام ازدواج براى زن «مهر» قائل مى‌شده است؛ چیزى از مال خود به زن یا پدر زن خویش مى‌پرداخته است، و بعلاوه در تمام مدت ازدواج عهده‌دار مخارج زن و فرزندان خویش بوده است.

ریشۀ این سنت چیست؟ چرا و چگونه به وجود آمده است؟ مهر دیگر چه صیغه‌اى است؟ نفقه دادن به زن براى چه؟ آیا اگر بنا باشد هر یك از زن و مرد به حقوق طبیعى و انسانى خویش نائل گردند و روابط عادلانه و انسانى میان آنها حكمفرما باشد و با زن مانند یك انسان رفتار شود، مهر و نفقه مورد پیدا مى‌كند؟ یا اینكه مهر و نفقه یادگار عهدهایى است كه زن مملوك مرد بوده است؛ مقتضاى عدالت و تساوى حقوق انسانها- خصوصاً در قرن بیستم- این است كه مهر و نفقه ملغى گردد، ازدواجها بدون مهر صورت گیرد و زن خود مسئولیت مالى زندگى خویش را به عهده بگیرد و در تكفل مخارج فرزندان نیز با مرد متساویاً شركت كند.

سخن خود را از مهر آغاز مى‌كنیم. ببینیم مهر چگونه پیدا شده و چه فلسفه‌اى داشته و جامعه‌شناسان پیدایش مهر را چگونه توجیه كرده‌اند.

تاریخچۀ مهر‌:

مى‌گویند در ادوار ما قبل تاریخ كه بشر به حال توحش مى‌زیسته و زندگى شكل قبیله‌اى داشته، به علل نامعلومى ازدواج با همخون جایز شمرده نمى‌شده است.

جوانان قبیله كه خواستار ازدواج بوده‌اند، ناچار بوده‌اند از قبیلۀ دیگر براى خود‌ همسر و معشوقه انتخاب كنند. از این رو براى انتخاب همسر به میان قبایل دیگر مى‌رفته‌اند. در آن دوره‌ها مرد به نقش خویش در تولید فرزند واقف نبوده است؛ یعنى نمى‌دانسته كه آمیزش او با زن در تولید فرزند مؤثر است. فرزندان را به عنوان فرزند همسر خود مى‌شناخته نه به عنوان فرزندان خود. با اینكه شباهت فرزندان را با خود احساس مى‌كرده نمى‌توانسته علت این شباهت را بفهمد. قهراً فرزندان نیز خود را فرزند زن مى‌دانسته‌اند نه فرزند مرد، و نسب از طریق مادران شناخته مى‌شد نه از طریق پدران. مردان موجودات عقیم و نازا به حساب مى‌آمده‌اند و پس از ازدواج به عنوان یك طفیلى- كه زن فقط به رفاقت با او و به نیروى بدنى او نیازمند است- در میان قبیلۀ زن بسر مى‌برده است. این دوره را دورۀ «مادرشاهى» نامیده‌اند.

ازدواجها بدون مهر صورت گیرد و زن خود مسئولیت مالى زندگى خویش را به عهده بگیرد و در تكفل مخارج فرزندان نیز با مرد متساویاً شركت كند.

سخن خود را از مهر آغاز مى‌كنیم. ببینیم مهر چگونه پیدا شده و چه فلسفه‌اى داشته و جامعه‌شناسان پیدایش مهر را چگونه توجیه كرده‌اند.

حق عبارت است از: توانایى انسان بر چیزى یا بر انسان دیگرى. اگر متعلق حق، عین خارجى باشد به آن «حق عینى» گفته مى‌شود، نظیر حق مالكیت، حق انتفاع، حق ارتفاق و امثال این حقوق؛ و اما اگر متعلق حق، ذمّۀ شخص دیگرى باشد به آن، «حق دینى» گفته مى‌شود، مثل حق بستانكار بر بدهكار. البته هر یك از حقوق عینى براى خو