پایان نامه بررسی تاثیر مالیات برارزش افزوده بر درآمدهای مالیاتی کشور

بررسی تاثیر مالیات برارزش افزوده بر درآمدهای مالیاتی کشور

**توجه**

1- این فایل توسط گروه مهندسین برتر(فایل یار) نگارش شده است استفاده از فایل فقط برای خریدار ان مجاز می باشد و هرگونه استفاده برای کسانی که فایل خریداری ننموده اند شرعا حرام و قابل پیگیری حقوقی می باشد.

2-این فایل دارای گارانتی ویرایش یک مرتبه  برای خریدار آن می باشد.

در فرمت ورد و قایل ویرایش با فونت نازنین 14 و فاصله بین خطوط یک سانتی متر

چکیده

مخارج روزافزون دولتها برای انجام‏ وظایفی همچون تخصیص منابع، توزیع‏ عادلانه درآمد، رشد اقتصادی، گسترش‏ اشتغال و... منابع درآمدی گوناگون و در عین‏ حال باثباتی را می‌طلبد، درآمدهای دولتها معمولا به دو گروه‏ درآمدهای مالیاتی و غیرمالیاتی تقسیم‏ می‏شود تجربه کشورهایی که دارای سیستم‏ مالیاتی کارآمد هستند، نشان داده است که‏ بالا بودن سهم منابع مالیاتی به منابع غیر مالیاتی از آثار نامطلوب اقتصادی تا حد بسیار زیادی جلوگیری کرده و درآمد باثباتی‏ برای دولتها فراهم می‏سازد. رشد درآمدهای مالیاتی ایران در سال‌‌های اخیر به طور عمده در بخش مالیات‌‌های مستقیم حقوق و عوارض گمركی بوده است و با در نظر گرفتن این واقعیت تلخ كه به مالیات در گذشته توجه كمی شده است در این راستا مالیات برارزش افزوده‏ به‏ عنوان یکی از سیستم‏های مطرح طی دو دهه‏ اخیر،مورد توجه ویژه‏ای قرار گرفته است. در بین انواع مالیات‌‌های موجود نیز یكی از بهترین روش‌‌های اخذ مالیات، مالیات بر ارزش افزوده می باشد. مالیات برارزش افزوده‏ بهترین ابزار برای تأمین درآمدهای عمومی، بازتوزیع ثروت و درآمد، ایجاد انضباط مالی و مدیریت اقتصادی است، تأمین هزینه‌های عمومی کشور همچون تأمین امنیت، بهداشت و درمان، آموزش و ... نیازمند منابع مناسب و مستمر برای دولت‌ها می باشد و مهمترین منبع درآمدی دولت‌ها برای تأمین این هزینه‌ها در جهان امروز مالیات برارزش افزوده‏  است که برخلاف روش تأمین هزینه از طریق فروش نفت که منجر به افزایش تقاضا و تورم می شود روش سالم‌تری بوده و بر ترکیب تقاضا اثرگذار است. تغییر و تحول در اقتصاد کشور و در نتیجه تغییر در نحوه تولید و توزیع ثروت و درآمد، مستلزم بازنگری و تجدید در مالیات برارزش افزوده‏ است. رهایی از درآمدهای پر نوسان و غیر قابل اطمینان حاصل از فروش نفت خام و تامین مالی بودجه کشور از طریق درآمدهای مالیاتی یکی از اهداف کلیدی نظام مالیاتی کشور می باشد. نگاهی گذرا به عملکرد نظام مالیاتی کشور طی سالهای گذشته نشان می دهد با وجود اقدامات مهم صورت گرفته در طول برنامه های اول تا چهارم توسعه اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهت اصلاح نظام مالیاتی در ابعاد مختلف نظیر اصلاح قوانین و مقررات مالیاتها، اصلاح نرخها و معافیتهای مالیاتی و ... هنوز نظام مالیاتی کشور در مقایسه با بسیاری از کشورهای جهان وضعیت نامناسبی دارد.یكی از اساسی ترین مشكلات نظام مالیاتی كشور، فقدانِ پیش بینی های علمی درآمدهای مالیاتی است

کلید واژه: مالیات، مالیات برارزش افزوده، درآمدهای مالیاتی دولت

مقدمه

مهم‌ترین و اساسی‌ترین اهداف فعالیت‌های اقتصادی هرکشور، شامل مواردی مانند تخصیص بهینه منابع و توزیع عادلانه درآمد، رشد اقتصادی، افزایش اشتغال، ثبات اقتصادی، حفظ سطح عمومی قیمت‌ها، تجارت بین‌الملل و تراز پرداخت‌ها می‌باشد. مجریان اقتصادی، برای انجام این امور و رسیدن به اهداف والای اقتصادی در هر کشور، باید هزینه‌های بسیار سنگینی را پرداخت کنند و برای تأمین مالی این مخارج لازم است تا منابع درآمدی مختلفی ایجاد شود. مالیات‌ها بهترین ابزار برای تأمین درآمدهای عمومی، بازتوزیع ثروت و درآمد، ایجاد انضباط مالی و مدیریت اقتصادی است، تأمین هزینه‌های عمومی کشور همچون تأمین امنیت، بهداشت و درمان، آموزش و ... نیازمند منابع مناسب و مستمر برای دولت‌ها می باشد و مهمترین منبع درآمدی دولت‌ها برای تأمین این هزینه‌ها در جهان امروز مالیات است که برخلاف روش تأمین هزینه از طریق فروش نفت که منجر به افزایش تقاضا و تورم می شود روش سالم‌تری بوده و بر ترکیب تقاضا اثرگذار است. تغییر و تحول در اقتصاد کشور و در نتیجه تغییر در نحوه تولید و توزیع ثروت و درآمد، مستلزم بازنگری و تجدید در انواع و نحوه وصول آنهاست.

   مالیات‌ها علاوه بر اینکه می‌توانند باعث تعدیل شکاف درآمد و ثروت شده و سبب توازن و تعدیل نسبی درآمد و دارایی شوند، منجر به هدایت منابع به سمت فعالیت‌های مولد نیز می‌شوند کمااینکه انضباط مالی و پرهیز از ریخت و پاش را به دنبال دارند.

   بررسی‌ها نشان می‌دهد که نظام مالیاتی کشور، به‌رغم همه تلاش‌ها در تأمین اهداف یاد شده دچار کاستی است و مجموع مالیات دریافتی کشور حتی کفاف نیمی از هزینه‌های جاری کشور را نمی‌دهد، بنابراین بودجه کشور به منبع دیگری چون نفت متکی شده است 

همان‌طور که می‌دانیم درآمد دولت‌ها به دو گروه درآمدهای مالیاتی و درآمدهای غیرمالیاتی تقسیم می‌شود. نقش و جایگاه درآمدهای مالیاتی در مقایسه با درآمدهای غیرمالیاتی و سایر منابع درآمدی، در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، اهمیت بیشتری دارد. به عبارتی دیگر، زمانی که ما این منبع مهم را با سایر منابع درآمدی مقایسه می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که هر چه سهم مالیات‌ها در تأمین مخارج کشور بیشتر باشد، آثار نامطلوب اقتصادی کمتر خواهد شد.           

مالیات بر ارزش افزوده از جمله مالیات‌های نوینی است که پس از جنگ جهانی دوم در کشورهای اروپایی وضع شد. این نوع مالیات، رایج‌ترین و پذیرفته‌ترین مالیاتی است که کشور ها، برای تأمین هزینه‌های خود دریافت می‌کنند و نوعی مالیات بر مصرف است. قانون مالیات بر ارزش افزوده که توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد، گامی برای حرکت دولت‌ها، به سوی درآمدهای مالی پایدار و همچنین شفاف‌سازی نظام اقتصادی کشور خواهد بود.                                                                                

بی‌تردید کیفیت زندگی و چگونگی خدمات‌رسانی در شهر، رابطه معناداری با پویایی اقتصادی آن دارد و این پویایی نیز در تعامل منابع مالی پایدار جریان می‌یابد.   

یکی از مهم‌ترین درآمد های دولتی معضلات، پایدار نبودن منابع درآمدی می‌باشد. امید است با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، مسیر دولت‌ها برای کسب درآمدهای پایدار هموارتر گردد و روزنه‌های امید برای این نهاد عمومی به منظور کسب درآمد پایدار به وجود آید.     

بررسی‌های انجام شده و تجربه اجرای این نوع مالیات در کشورهای مختلف جهان نشان می‌دهد که اجرای آن در حال حاضر، برای برطرف کردن برخی مشکلات فعلی نظام مالیاتی مانند: درآمد مالیاتی، شناسایی مؤدیان و برطرف کردن کمبود اطلاعات درباره آن‌ها، کاهش وقفه زمانی پرداخت مالیات، کاهش فرار مالیاتی و غیره می‌تواند راهگشا باشد. هم‌اکنون مالیات بر ارزش افزوده در بیش از 135 کشور دنیا اجرا می‌شود و به دلیل رشد سریع و هماهنگی ویژگی‌های این مالیات با اهداف توسعه‌ای کشورها، از آن به عنوان یک مالیات مدرن یاد می‌کنند (کین، 1384).

اهداف تحقیق

1- بررسى تأثیر اجراى قانون مالیات بر ارزش افزوده بر درآمدهای مالیاتی دولت

2- بررسی میزان اهمیت و تعیین اولویت اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در افزایش درآمد مالیاتی دولت

3- ارائه راهبردهایی جهت رفع موانع اجرای کامل قانون مالیات بر ارزش افزوده برای افزایش درآمد مالیاتی دولت

سوالات تحقیق

1. آیا اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بر افزایش درآمد مالیاتی کشور تاثیر مثبتی دارد؟

2. آیا فقدان عوامل زیرساختی مناسب در اجرای صحیح قانون مالیات ارزش افزوده بر درآمد مالیاتی کشور تاثیر منفی دارد؟

3. موانع استقرار کامل قانون مالیات بر ارزش افزوده بر درآمد مالیاتی کشور کدامند؟

فرضیات تحقیق

1- اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بر افزایش درآمد مالیاتی کشور تاثیر مثبت و معنی دار دارد.

2- فقدان عوامل زیرساختی مناسب در اجرای صحیح قانون مالیات ارزش افزوده بر درآمد مالیاتی کشور تاثیر منفی و معنی دار دارد.

3- موانع استقرار کامل قانون مالیات بر ارزش افزوده بر درآمد مالیاتی کشور تاثیر منفی و معنی دار دارد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

فصل 1-    کلیات تحقیق... 1

1-1-    مقدمه............ 2

1-2-    بیان مسئله. 3

1-3-    اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 5

1-4-    اهداف تحقیق.. 5

1-5-    سوالات تحقیق.. 5

1-6-    فرضیات تحقیق.. 6

1-7-    تعاریف واژه ها 6

فصل 2-    ادبیات و مستندات تحقیق... 7

2-1-    تعریف مالیات... 8

2-2-    پایه مالیاتی و انواع مالیات... 8

2-2-1-      انواع مالیات   10

2-3-    مفهوم ارزش افزوده 11

2-4-    مالیات بر ارزش افزوده 12

2-5-    انواع مالیات بر ارزش افزوده 14

2-5-1-     مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولیدی.. 14

2-5-2-     مالیات بر ارزش افزوده نوع مصرفی.. 14

2-5-3-     مالیات بر ارزش افزوده نوع درآمدی.. 15

2-5-4-      مقایسه سه نوع مالیات بر ارزش افزوده 15

2-6-    تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده 16

2-6-1-     جهان.. 16

2-6-2-     ایران  16

2-7-    هدف و اهمیت مالیات بر ارزش افزوده 17

2-8-    مزایای طرح  مالیات بر ارزش افزوده 18

2-9-    ویژگی‌های مالیات بر ارزش افزوده 22

2-10-  خصوصیات مالیات بر ارزش افزوده در رسیدن به اهداف... 24

2-11-  روشهای اعمال مالیات بر ارزش افزوده 25

2-12-  اصول یک نظام مالیاتی کارآمد. 26

2-13-  مشکلات نظام مالیاتی کنونی.. 27

2-14-  ضرورت اصلاح نظام مالیاتی.. 27

2-15-  آثار اقتصادى مالیات بر ارزش افزوده 29

2-15-1-   تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر سطح عمومی قیمتها 29

2-15-2-   مالیات بر ارزش افزوده و تورم. 32

2-15-3-   تجربه سایر کشورها و ایران در مورد اثرات تورمی مالیات بر ارزش افزوده 33

2-15-3-1- سایر کشورها.............. 33

2-15-3-2- در ایران......................... 33

2-15-4-   تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر تراز تجاری.. 34

2-15-5-   تشویق سرمایه گذاری.. 35

2-15-6-   خنثی بودن......... 37

2-15-7-   کارایی اقتصادی   37

2-15-8-   تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر مصرف و پس انداز 38

2-15-9-   تراز پرداختها.... 38

2-15-10- جلوگیری از فرار مالیاتی.. 39

2-15-11- مالیات بر ارزش افزوده و رشد اقتصادی.. 39

2-16-  ضرورت اجرای مالیات بر ارزش افزوده 39

2-17-  موانع و معایب اجرایی مالیات بر ارزش افزوده 40

2-17-1-   خاصیت تنازلی مالیات بر ارزش افزوده 40

2-17-2-   اثر مالیات بر ارزش افزوده در افزایش سطح قیمت‌ها 42

2-17-3-   اشکالات اجرایی مالیات بر ارزش افزوده 43

2-17-4-   شفاف نبودن اجرا 44

2-17-5-   مشکلات نظام بانکی.. 44

2-17-6-   ابهام های ناشی از تعویق.. 45

2-18-  توانایی نظام فعلی مالیاتی در شناسایی پایه‌های مالیاتی.. 46

2-19-  فرار مالیاتی در مالیات بر ارزش افزوده 47

2-19-1-    تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی.. 49

2-19-2-   زمینه های پیدایش فرار مالیاتی.. 50

2-19-3-   اندازه گیری فرار مالیاتی در ایران.. 51

2-20-  دلایل معرفی و نقش مالیات بر ارزش افزوده در درآمدهای مالیاتی.. 51

2-21-  جایگاه مالیات بر ارزش افزوده در درآمدهای مالیاتی دولت... 52

2-22-  مطالعات انجام شده 55

2-22-1-   مطالعات انجام شده در  داخل كشور 55

2-22-2-   مطالعات انجام شده در خارج از كشور 60

فصل 3-   روش شناسی تحقیق... 63

3-1-    روش تحقیق.. 64

3-2-    جامعه آماری.. 64

3-3-    نمونه و روش نمونه گیری.. 65

3-4-    روش گردآوری اطلاعات... 65

3-5-    ابزار گرد آوری اطلاعات... 65

3-6-    روش های تجزیه و تحلیل داده ها 65

فصل 4-   تجزیه و  تحلیل اطلاعات... 66

4-1-    موقعیت جغرافیایی استان.. 67

4-1-1-     جمعیت استان.. 67

4-1-2-     نیروی انسانی و اشتغال استان.. 68

4-1-3-     ضریب جینی در استان.. 69

4-1-4-     نرخ تورم در استان.. 70

4-2-    بررسی عملكرد مالیاتی در كشور و استان.. 70

4-2-1-     عملكرد درآمدی مالیات بر ارزش افزوده 73

4-3-    بررسی سهم درآمدهای مالیاتی از درآمد عمومی طی سال‌های برنامه چهارم توسعه. 75

4-4-    بررسی عملكرد درآمدهای مالیاتی و مقایسه آن با اهداف برنامه و مصوب... 76

4-5-    برخی از مهم‌ترین شاخص كمی ارزیابی نظام مالیاتی.. 76

4-5-1-     نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی.. 77

4-6-    سهم درآمدهای مالیاتی در تأمین مخارج جاری دولت... 77

4-7-    آسیب شناسی نظام مالیاتی كشور 79

4-7-1-      نقاط ضعف نظام مالیاتی.. 79

4-7-2-     نارسایی‌های وصول مالیات در اقتصاد ایران.. 79

4-8-    اصلاحات ساختاری در نظام مالیاتی.. 80

4-8-1-     فرآیندهای مؤثر درون‌زا و  برون‌زای وصول مالیات... 80

4-9-    اندازه گیری ظرفیت مالیاتی.. 82

4-10-  روند درآمد های مالیاتی استان.. 82

4-11-  بررسی ظرفیت مالیاتی استان.. 84

4-11-1-   عوامل مؤثر ظرفیت مالیاتی.. 84

4-12-  بررسی ارزش افزوده بخشهای اقتصادی.. 85

فصل 5-    نتیجه‌گیری و پیشنهادات... 90

5-1-    نتیجه گیری.. 91

5-2-    پیشنهادات... 94

5-2-1-     پیشنهادات براساس یافته های پژوهش.... 94

5-2-2-     پیشنهادات محقق برای بهبود اجرای مالیات بر ارزش افزوده 95

5-2-3-     پیشنهادات برای مطالعات آتی.. 96

فهرست جداول

فهرست شکل­ها