پروژه کارآفرینی فرآوری و بسته بندی میگو(با ظرفیت بسته بندی 1800 تن میگوی فرآوری شده در سال)

- 1 مقدمه :

بسته بندی به عنوان یک ابزار کارآمد سال هاست که مورد نظر کارشناسان علم بازار یابی قرارد گرفته است. استفاده از انواع مختلف بسته بندی ضمن اینکه قابلیت نگهداری بهتری را به کالا می بخشد در کسب سهم بالاتری از بازار برای کالای مورد نظر نیز مؤثر است.

نظریه پردازان بازاریابی، دو نقش مهمئ برای بسته بندی متصور هستند که عبارتند از نقش Protectiveو نقش Promotive ، چنانچه از واژه بکار گرفته شده برای این نقش ها نیز برمی آید نقش نخست به وجه نگهداری و دوام حاصل از بسته بندی و نقش دوم به جنبه آگاهی دهنده و پیش برنده بسته بندی اشاره دارد.

از دیگر سو توجه ناکافی به موازین بسته بندی بهداشتی موجب گشته است که محصولات مختلف غذایی کشور علیرغم دارا بودن کیفیت بسیار خوب در بدو تولید به دلیل پیدایش پاره ای آلودگی های ثانویه و یا عرضه در اندازه ها و اشکالی خارج از استاندارد یا پسند بازار هدف نتوانند به بازارهای جهانی راه یافته و مسیر را برای افزایش سطح تولید داخلی هموار نمایند. بدیهی است با اجرای طرح های فرآوری و بسته بندی بهداشتی، محصولات غذایی تولیدی کشور، قابلیت رقابت با محصولات مشابه خارجی را در بازارهای جهانی خواهند داشت.

آلودگی و فساد مواد پروتئینی حیوانی و فرآورده های دامی موجب افت قابل توجه ارزش غذایی و نهایتاً خروج مواد با ارزش غذایی از چرخه مصرف می گردد. از دیگر سو استفاده از گوشت ماهی، میگو و سایر آبزیان به عنوان یک منبع غذایی مهم و با ارزش می تواند در تأمین سلامت جامعه نقش بسزایی ایفا نماید چرا که چربی موجود در گوشت آبزیان دارای کلسترول غیر مضر می باشد.

لیکن این مواد غذایی بسیار حساس و سریع الفاسد است که حفظ کیفیت آن از مرحله صید تا مصرف از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا صنایع مربوط به فرآوری و نگهداری این محصول می توانند در ارتقای کیفیت و در نتیجه ترغیب مصرف کنندگان به استفاده از این فرآورده مهم مؤثر باشند، با عنایت به این موارد فرآوری و بسته بندی میگو به ظرفیت یکهزارو هشتصد تن در سال مد نضر ارائه دهندگان طرح می باشد.

بسته بندی میگو پس از فرایند حذف سر و دم و در دو نوع بسته های یک کیلوگرمی خالص با پوشش سلفون و کیوم و همچنین جعبه های دو کیلوگرمی همراه با یخ (با وزن خالص یکهزار گرم) انجام می پذیرد. انجام این امر به صورت دریافت اجرت برای بسته بندی میگو از صاحبان کالا بوده و طی آن افت وزنی ناشی از فرایند فراوری حذف سر و دم محابه می گردد و ضایعات آن که در تهیه خوراک دام به کار می رود نیز به صاحبان کالا عودت می گردد.

علاوه بر اینکه پرداختن به این موضوع دارای توجیه مناسب اقتصادی است، با اجرای این طرح، می توان بستر مناسبی را برای اشتغال نبرو های ماهر و نیمه ماهر فراهم آورد که با توجه به ماهیت صنایع غذایی بانوان می توانند سهم بسزایی در آن داشته باشند.

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

فرآوری و بسته بندی میگو، با ظرفیت بسته بندی 1800 تن میگوی فرآوری شده در سال

محل اجرا :

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

به دلیل فوایدی که میگوی سالم و بسته بندی شده دارد از جمله:

گوشت گوسفند، گوساله، مرغ، ماهی و میگو جزو غذاهای با پروتئین بالا محسوب می شوند كه معمولا نیاز پروتئینی بدن باید توسط آنها تأمین شود.

همچنین میزان كلسترول در 100گرم میگو حدود دوسوم میزان كلسترول در یك تخم مرغ 50گرمی است.

یعنی در وزن مساوی، میزان كلسترول میگو یك سوم كلسترول تخم مرغ است. با این تفاوت كه در میگو، میزان اسید چرب اشباع كه برای سلامتی مضر است صفر است كه می تواند به كاهش كلسترول خونكمك كند.

بر اساس تحقیقاتی كه در دانشگاه راكفلر آمریكا صورت گرفته و به تأیید انجمن متخصصان قلب آمریكا رسیده و در مجله نظام پزشكی ایران نیز به ثبت رسیده است. كلسترول موجود در میگو باعث افزایش كلسترول خون نمی شود و اصولا آن چه كه علت اصلی افزایش كلسترول خون است، اسیدهای چرب اشباع به شمار می روند.

میگو مقدار قابل توجهی املاح ضروری به خصوص فسفر و آهن دارد كه به ویژه برای كودكان در حال رشد و زنان باردار بسیار مفید است.

نكته قابل توجه دیگر این كه در غذاهای دریایی به دلیل كمتر بودن بافت پیوندی به نسبت سایر غذاهای گوشتی، گوشت آنها نرم تر بوده و این واقعیت به خصوص پس از پخت مشخص می شود. به همین دلیل غذاهای دریایی و از جمله میگو برای افراد مسن كه به دلیل وضعیت دهان و دندان كمتر قادر به جویدن و هضم غذا هستند بسیار مفید است.

در ارتباط با اندازه میگو توضیح این كه بر خلاف تصور عامه میگوهای درشت یا به اصطلاح شاه میگو به دلیل مسن بودن میگو و سفت شدن عضلات آنها و به زبان دیگر پیر شدن آنها در مقایسه با میگوهای كوچكتر، خوشمزه نیست و در میگو نیز مانند سایر جانوران مثل مرغ، گاو و گوسفند نوع كوچكتر آن خوشمزه تر است، دلیل اصلی تفاوت قیمت در میگوهای ریز و درشت درصد ضایعات آن است. و همچنین با توجه به خودکفایی این محصول در دولت و همجنین نیاز بازار داخلی به این محصول با توجه به این که بسته بندی و عرضه میگو می تواند به رشد و شکوفایی اقتصادی کشور کمکی هر چند کوچک نماید این طرح را انتخاب نمودم.

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

این طرح از جهات گوناگون برای جامعه مفید است ، سلامت جسمانی افراد جامغه با مصرف آبزین از جمله میگو تأمین می شود، سوددهی و بهبود وضعیت اقتصادی ، اشتغالزایی ، استفاده از نیروی انسانی متخصص در پرورش کالای داخلی و بهره گیری از سرمایه ها و داشته های انسانی در بالندگی کشور .

1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

تعداد اشتغالزایی این طرح 47 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

میگو جانورى آبزى از خانواده سخت پوستان است كه به طور عمده در آب هاى گرم بین ۱۸ تا ۳۸ درجه سانتیگراد زندگی می كند و برخی از گونه های آن نیز در آب های سرد و شیرین یافت می شوند و به منظور تولید گوشت در محیط هاى مصنوعى نیز پرورش داده مى شود. كه این موضوع نیز در كشور ما از حدود 15 سال پیش عملی گردیده و میگوهای تولیدی عمدتا" در بازارهای جهانی و بخشی نیز در داخل كشور توزیع می گردد.

در ایران میگوهای خوراكی آب شور در دریای عمان و خلیج فارس زندگی می كنند. این آبزی كفزی است و به همین دلیل در نواحی نسبتا"كم عمق یافت می شود. این نوع میگو را دریایی می نامند. كه به وسیله لنج و كشتی با تورهای ویژه صید شده و به ساحل حمل می شود و در ساحل، بر حسب این كه عمل آوری شود و یا به صورت تازه به بازار مصرف انتقال یابد به دو دسته میگوی تازه و منجمد تقسیم بندی می شود .نوع دیگر میگو، میگوی پرورشی است كه طی سالهای اخیر در سواحل خلیج فارس و دریای عمان و حتی به صورت محدود نیز در سواحل استان گلستان با استفاده از آب دریا كه توسط كانال به سمت مزارع هدایت شده در محیط استخرهای خاكی پرورش داده می شود. كه در حقیقت همان میگوهای بومی دریایی است كه در این استخرها بصورت مصنوعی پرورش داده میشود. گوشت این نوع میگو تفاوتی با نوع دریایی آن نداشته بلكه از نظر كیفیت و بهداشتی برتری های نیز نسبت به میگوی دریایی دارد.

روش های تشخیص میگوی سالم و غیرسالم

میگو به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب غیراشباع خیلی سریع خراب می شود. چون تمام اندام های گوارشی میگو در ناحیه سر قرار دارد، شروع مرحله فساد از ناحیه اتصال سر با قسمت بدن است، در صورتیكه میگو بصورت تازه خریداری شود باید سریعا" سر میگو را جدا كرده و بدون سر در فریزر نگهداری شود . یا می توان پوست میگو را جدا كرده و عضله تنها را نگهداری كرد . در واحدهای صنعتی و فرآوری برحسب بازار مصرف و سلیقه مصرف كننده ، میگو را سركنی و یا آن را پوست كنی كرده و به فروش میرسانند. پس میگوی تازه باید با سر بوده و سر آن سفت و محكم به بدن چسبیده باشد. رنگ میگو بسته به گونه، نژاد و محیط زندگی میگو متفاوت است ولی پس از پخت تقریبا تمامی میگوها به رنگ صورتی مایل به قرمز درمی آیند كه شدت این رنگ نشانه سلامت میگو است. هر چقدر میگو پس از پخت كمتر صورتی شود، كیفیت پایین تری دارد، رنگ میگو باید یكنواخت بوده و لكه های سیاه درشت به شكل خال های درشت نداشته باشد. خال های ریز پراكنده در سطح بدن طبیعی است.

میگوی تازه بوی بد ندارد و فقط بوی خاص میگو را دارد كه اصلا تند نیست. ولی در صورت خراب شدن، بوی شدید و تند آمونیاك از آن استشمام می شود. از این نظر نوع پرورشی و دریایی آن هیچ فرقی ندارند، یعنی میگوی دریایی كه از لب ساحل بلافاصله بعد از صید به فروش می رسد بدون بو است.

اگر میگو را به صورت تازه از شهرهای جنوبی خریداری می كنید، باید در همان محل فقط سر را جدا كرده و با پوست فریز كنید. اگر میگو به صورت بسته بندی شده و منجمد خریداری می شود باید به تاریخ تولید و انقضا و كد بهداشتی جعبه دقت شود.سپس آن را در فریزر خانگی و حدود ۱۸- درجه سانتیگراد نگه داری كرد.

بسته بندی باید به صورتی باشد كه مجبور به دوباره فریز كردن میگو نشوید. برای این كار می توان وقتی میگو خریداری شد، قبل از این كه كاملا از حالت انجماد خارج شود،باید سر میگو را جدا كرد وآن را در پلاستیك به اندازه مصرف هر وعده قرار داد و البته فوری آن را داخل یك جعبه و درون فریزر گذاشت.

میگویی را كه پوست آن كنده شده به مدت زیاد نمی توان در فریزر نگاه داشت، مگر در شرایط خاص و بسته بندی خاص كه حتی در آن صورت هم مدت نگهداری طولانی نیست.

میگوی سالم باید فاقد هر نوع بوی تند، تغییر رنگ، لكه یا نقطه سیاه بر روی پوسته یا گوشت بوده و پوسته آن باید محكم به گوشت چسبیده و فاقد حالت لزجی و لیزی باشد. حال چگونه میگو را انتخاب و نگهداری كنیم. مانند هر غذای دریایی بهتر است میگو در جایی نگهداری شود كه بتواند خوب و تازه باقی بماند.

سعی كنید محل خرید و فروشندگان ماهی و میگو را خوب بشناسید تا بتوانید به آنچه خریداری می كنید اعتماد كنید. زمانی كه می خواهید میگو را طبخ كنید استفاده از میگوی منجمد یا تازه مسأله مهمی است. گوشت میگوی منجمد ماندگاری بیشتری دارد و می توان تا چند هفته نگهداری كرد در حالی كه میگوی تازه را فقط می توان 1 تا 2 روز نگهداری كرد.

یكی از علامت های تازه بودن میگو محكم بودن گوشت آن و چسبندگی گوشت به پوسته خارجی می باشد. بر روی پوست میگو نباید دانه های سیاهرنگ باشد چرا كه این امر نشان دهنده نرم شدن گوشت میگو است. به علاوه پوسته نباید زرد رنگ و دانه دانه باشد و بو نشانه خوبی برای تازگی میگو است. میگو با كیفیت تازه كمی بوی آب های شور را دارد ولی نباید بوی تندی و زهم را بدهد.