1 مقدمه :

کمپوت نوعی خوراک شیرین است که از پختن میوه های درسته یا تکه شده مثل سیب، گلابی، هلو،گیلاس، توت فرنگی، آلو و ... به همراه شکر تهیه می شود. معمولاً آب موجود در کمپوت از مربا، ژله وکنسرو بیشتر است. به کمپوت می توان انواع ادویه جات را هم اضافه نمود.

همچنین کمپوت به نوعی نوشیدنی سنتی در کشور لهستان هم اطلاق می شود. در اواسط دهه 1980،60 درصد از نوشیدنی هایی که مردم لهستان استفاده می نمودند، شامل کمپوت و دیگر تولیدات خانگی از این دسته می شد. البته امروزه این رقم به 30 درصد کاهش یافته است و در بیشتر موارد، به جای کمپوت از نوشیدنی چای به همراه لیمو استفاده می کنند (مردمان لهستان عادت دارند که چای را نه تنها بعد از غذا، بلکه همراه با غذا هم مصرف کنند). البته کسی نمی تواند کمپوت را در رستوران ها یا سوپر مارکت های کشور لهستان پیدا کند، چون مردم این کشور، کمپوت را نوعی نوشیدنی خانگی به حساب می آورند که باید در خانه تهیه شود. امروزه در این کشور، استفاده از کمپوت و چای به جای انواع آب میوه رایج شده است.

مهمترین دشمن مواد غذایی ما ، باکتریها هستند که پس از چند روز ، موجب ترش شدن و گندیدن و فاسد شدن آنها می‌گردند. تجربه نشان داده است که می‌توان مواد غذایی را بوسیله حرارت دادن و یا سرد کردن و یا خشک کردن و با نگهداشتن در ظروف سربسته و یا افزودن برخی از مواد شیمیایی به آنها در مقابل حمله باکتریها پایدار نمود. این عمل پایدار نمودن مواد غذایی را کنسرو کردن می‌گویند.

بوسیله کنسرو کردن ، ما می‌توانیم مواد غذایی که فقط در یک فصل سال موجود است، در تمام چهار فصل داشته باشیم و همچنین از دورترین نقاط دنیا مواد غذایی را وارد و یا به آنجا صادر کنیم.

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

تولید کمپوت و کنسرو با ظرفیت 1000 تن در سال

محل اجرا :

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

توجه به خودکفایی این صنعت در دولت و همجنین نیاز بازار داخلی به تولید این محصول با توجه به این که تولید کمپوت و کنسرو می تواند به رشد و شکوفایی اقتصادی کشور کمکی هر چند کوچک نماید و با در نظر گرفتن علاقه خود به تولید های کارگاهی صنعتی این طرح را برای اجرا انتخاب کرده ام.

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

این طرح از جهات گوناگون برای جامعه مفید است ، شکوفایی اقتصادی و خودکفایی در تولید یکی از محصولات ، سوددهی و بهبود وضعیت اقتصادی ، اشتغالزایی ، استفاده از نیروی انسانی متخصص در پرورش کالای داخلی و بهره گیری از سرمایه ها و داشته های انسانی در بالندگی کشور .

1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

تعداد اشتغالزایی این طرح 40 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

منظور از کنسرو کردن، پختن میوه و یا سبزیجات، قرار دادن آنها در محیط استریل شده قوطی کنسرو و سپس جوشاندن این قوطی های در بسته کنسرو، داخل آب است تا هر گونه باکتری موجود در این قوطی ها کشته و یا ضعیف شود.

غذاهای مختلف، به میزان های متفاوت در برابر فساد مقاومت می کنند. مثلاً میوه هایی چون توت فرنگیکه میزان اسیدشان بالاست، برای کنسرو کردن آنها احتیاجی به مواد نگهدارنده نمی باشد و تنها جوشاندن کوتاه مدت آنها جهت کنسرو کردنشان کفایت می کند؛ در حالی که برای کنسرو کردن میوه هایی همچون گوجه فرنگی، باید قوطی را برای مدت طولانی تری جوشاند و همچنین عوامل اسیدی را برای نگهداری طولانی مدت به آنها اضافه نمود. بسیاری از سبزیجات را هم باید تحت فشار کنسرو نمود.

نگهداری با اشعه رادیو اکتیو

در دهه ی 1950م، در مورد قریب الوقوع بودن نگهداری مواد غذایی با استفاده از تاباندن اشعه رادیو اکتیو به غذا، سخن به میان آمد. البته امروزه آثار و عواقب نگهداری ماده ی غذایی با استفاده از اشعه ی رادیو اکتیو برای ما هنوز نامشخص است و به همین دلیل از این فن آوری استفاده گسترده نمیکنند.

اگر چه، استفاده از اشعه ی رادیو اکتیو برای نگهداری طولانی مدت از سیب زمینی، توت فرنگی وگوشت در بسیاری از کشورهایی که در آنها استفاده از یخچال هنوز رواج نیافته، معمول می باشد.

در سال 2002م، سازمان های وابسته به غذا، نگهداری گوشت را با استفاده از تاباندن اشعه رادیو اکتیو به آن، به منظور کاهش فعالیت سالمونلا تأیید نمودند. به هر حال در ایالات متحده آمریکا و همچنین بیشتر کشورهای اروپایی نشان داده شده که این روش می تواند سبب بروز سرطان شود.

به دلیل این که نگهداری مواد غذایی با استفاده از اشعه ی رادیو اکتیو، سبب کاهش خرید مشتریان می شود، گاهی به جای این واژه به غلط از اصطلاح پاستوریزه کردن استفاده می کنند.

سیر تحولی و رشد

در آمریکا از سال 1938 معمول شده است که برای کنسرو کردن پرتقال ، دی‌فنیل (که بصورت بلورهای بی‌رنگ می‌باشد) بکار می‌برند.

بعد از جنگ جهانی دوم ، خشک کردن بسیاری ار مواد غذایی برای ذخیره ، معمول و متداول شده است. مثلا شیر را بوسیله منافذ ریزی وارد محلی که باد گرم از آنجا می‌گذرد، می‌کنند تا آب آن بخار شود بعد بصورت گردی جمع می کنند و به‌عنوان شیر خشک در ظرف سربسته‌ای نگهداری می کنند.

از زمانهای قدیم ، روش حرارت دادن مواد غذایی نیز معمول بوده است. مثلا در سال 1898 ، مدت کوتاهی ، شیر را تا 103 درجه سانتی‌گراد حرارت دادند و سپس در یک ظرف در بسته‌ای نگهداری کردند، بطوری که هوا به داخل ظرف نمی‌رسید و پس از 27 سال ترکیب تغییری نکرده بود.

انواع روشهای کنسرو کردن

استفاده از مواد شیمیایی

مواد شیمیایی مناسب برای کنسرو کردن ، دارای خاصیت میکروب کشی هستند و یا اینکه مانع رشدمیکروبها می‌شوند و در عین حال نیز سموم ناشی از این مواد برای بدن انسان ضرری ندارد. مهمترین این مواد عبارتند از: اسید استیک و اسید فرمیک و اسید لاکتیک و اسید بنزوئیک و … .

باکتریها در محیط اسیدی نمی‌توانند زندگی کنند. بهمین دلیل است که باکتریها بر سرکه و جوهر شیر و جوهر درد و جوهر مازو و نظیر اینها اثر نمی‌کنند و آنها را فاسد نمی‌کنند.

خشک کردن

باکتری‌ها در محیط خشک نمی‌توانند رشد و نمو کنند. زیرا که 85% بدن آنها از آب تشکیل شده است و فقط از مواد غذایی محلول می‌توانند استفاده نمایند. اگر مردم بخواهند خود مواد غذایی را خشک نکنند، می‌توانند بوسیله زدن نمک و یا قند زیاد به آن ، آنها را در مقابل میکروبها پایدار سازند. علت پایدار شدن این است که قند و نمک ، آب میوه و یا آب ، سایر مواد غذایی را بیرون می‌کشند و از این روست که میوه‌هایی که در محلول غلیظ قند می‌اندازیم، جمع می‌شوند.

دود دادن

معمولا مواد غذایی مانند گوشت را پس از نمک زدن ، دود می‌دهند تا پایدار گردد. در دود چوب درخت آلش و بلوط ، فنل و کرزل و اسید استیک و اسید فرمیک و آلیشد فرمیک و سایر مواد کشنده میکروبها موجودند که در موقع دود دادن ، آهسته داخل گوشت و سایر مواد غذایی می‌گردند و از فاسد شدن آنها جلوگیری می‌کنند.

سرد کردن

در سرما همه نوع فعالیتهای حیاتی محدود می‌گردند. باکتری‌ها نیز در برودتهای زیاد نمی‌توانند رشد کنند. مهم این است که مواد غذایی را سریع سرد کنند، زیرا در این صورت تولید بلورهای کوچکی از یخداخل آنها می‌شود و این بلورها مانع خرابی منسوج می‌شوند.