بررسی هدفمندی یارانه ها و عملکرد آن در صنعت سیمان

هرگونه استفاده برای نمره و یا ارائه مستقیم به استاد مورد تایید ما نمی باشد و شرعاً و اخلاقاً کار درستی نمی باشد لطفا از این پروژه به عنوان منبع، آموزش و نمونه تحقیق استفاده شود.

در فرمت ورد و قابل ویرایش در 118صفحه استاندارد نگارش سال 1394

چکیده

با توجه به اهمیت موضوع هدفمندی یارانه ها و تحت تاثیر قرار دادن شرایط صنعت سیمان برای اولین بار در کشور پروژه ملی با هدف بررسی تاثیر قانون هدفمندی یارانه ها بر شاخص های بهره وری صنعت سیمان کشور آغاز نمود. هدف از اجرای پروژه این می باشد که پس از اجرای قانون هدفمند نمودن یارانه ها بسیاری از بنگاه های اقتصادی با تهدید مواجه شده اند. افزایش هزینه ها و قیمت تمام شده محصولات از یک سو و عدم امکان افزایش قیمت فروش محصولات از سوی دیگر مهمترین عواملی هستند که شرایط اقتصادی صنعت سیمان را تحت تاثیر قرار می دهد. افزایش قیمت نهاده های تولید به ویژه انرژی در بهترین شرایط حاشیه سود شرکت ها را کاهش داده و بسیاری از شرکت های سیمان را نیز در وضعیت زیان دهی قرار می دهد و آنها را با خطر ورشکستگی مواجه خواهد کرد. از طرف دیگر برخی از بنگاه های اقتصادی نیز توانسته اند پس از قانون هدفمندی یارانه ها وضعیت خود را بهبود دهند و همچنین مهم ترین دستاورد اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها افزایش بهره وری و رقابت پذیری در تولید محصولات صنعت سیمان بیان شده است. در صنعت سیمان بین قیمت تمام شده و قیمت فروش فاصله معقولی وجود دارد، با هدفمندی یارانه‌ها سود كارخانجات سیمان كاهش می‌یابد ولی قیمت فروش تغییری نمی‌كند. قانون هدفمندی یارانه‌ها تاثیری بر عرضه و تقاضا نداشته و مبادلات بازار مانند گذشته انجام می‌گیرد و اگر تغییری صورت گرفته به دلیل تحولات و ركود در ساخت و ساز است

کلمات کلیدی: هدفمندی یارانه ها ، هدفمندی یارانه ها، صنعت سیمان

بیان مسئله    

با توجه به اهمیت موضوع هدفمندی یارانه ها و تحت تاثیر قرار دادن شرایط صنعت سیمان برای اولین بار در کشور پروژه ملی با هدف بررسی تاثیر قانون هدفمندی یارانه ها بر شاخص های بهره وری صنعت سیمان کشور آغاز نمود. هدف از اجرای پروژه این می باشد که پس از اجرای قانون هدفمند نمودن یارانه ها بسیاری از بنگاه های اقتصادی با تهدید مواجه شده اند. افزایش هزینه ها و قیمت تمام شده محصولات از یک سو و عدم امکان افزایش قیمت فروش محصولات از سوی دیگر مهمترین عواملی هستند که شرایط اقتصادی صنعت سیمان را تحت تاثیر قرار می دهد. افزایش قیمت نهاده های تولید به ویژه انرژی در بهترین شرایط حاشیه سود شرکت ها را کاهش داده و بسیاری از شرکت های سیمان را نیز در وضعیت زیان دهی قرار می دهد و آنها را با خطر ورشکستگی مواجه خواهد کرد. از طرف دیگر برخی از بنگاه های اقتصادی نیز توانسته اند پس از قانون هدفمندی یارانه ها وضعیت خود را بهبود دهند و همچنین مهم ترین دستاورد اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها افزایش بهره وری و رقابت پذیری در تولید محصولات صنعت سیمان بیان شده است. در صنعت سیمان بین قیمت تمام شده و قیمت فروش فاصله معقولی وجود دارد، با هدفمندی یارانه‌ها سود كارخانجات سیمان كاهش می‌یابد ولی قیمت فروش تغییری نمی‌كند. قانون هدفمندی یارانه‌ها تاثیری بر عرضه و تقاضا نداشته و مبادلات بازار مانند گذشته انجام می‌گیرد و اگر تغییری صورت گرفته به دلیل تحولات و ركود در ساخت و ساز است. بازار سیمان تابع ساخت و ساز است، تغییرات در این حوزه باعث شده كه تقاضا برای سیمان كاهش پیدا كرده و حتی در برخی موارد رقابت برای كاهش قیمت فروش بوجود آمده است. در صنعت سیمان تمام افراد با هدفمند كردن یارانه‌ها موافق بوده، رانت‌های گذشته از بین رفته است و مطمئنا هدفمندی یارانه ها صنعت سیمان را رقابت پذیرتر خواهد كرد. هدف ما در این تحقیق، تحلیل بنیادی آثار اجرای هدفمندی یارانه ها بر عملکرد صنعت سیمان در میان مدت (دوره یک تا سه ساله) است. تحلیل آثار اجرای طرح بر هزینه ها و درآمدها و به تبع آن سود صنعت سیمان در میان مدت و بلندمدت بپردازیم.

الف) اثر اجرای قانون بر هزینه شرکت های سیمان:

افزایش هزینه ناشی از افزایش قیمت نهاده های تولید

همان طور که از مفاد قانون بر می آید، قرار است که در یک دوره پنج ساله و به طور سالانه قیمت کالاهای یارانه ای، افزایش یافته به نحوی که شکاف میان قیمت های یارانه ای و واقعی حذف گردد. بخش اعظم کالاهای یارانه ای، یا صرفا به عنوان نهاده های تولید صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند یا علاوه بر مصرف نهایی توسط خانوارها، به عنوان نهاده تولید صنعتی نیز مورد استفاده قرار می گیرند که عبارتند از بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت، نفت خام تحویلی به پالایشگاه های داخلی، گاز طبیعی، برق و آب. افزایش قیمت این کالاها به عنوان نهاده های تولید، به طور مستقیم بر هزینه شرکت های سیمان اثر گذاشته و هزینه ها را افزایش می دهد.

البته روشن است که افزایش قیمت این نهاده ها، هزینه تمامی صنعت سیمان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار نخواهد داد، بلکه صنایعی سیمان که بخش مهمی از هزینه تولید آنها مربوط به حامل های انرژی اعم از انرژی فسیلی و الکتریکی می باشد و دارای شدت انرژی بالایی هستند تحت تاثیر منفی بیشتری قرار خواهند گرفت. در واقع افزایش هزینه های تولید در صنایع بستگی به میزان انرژی بری آنها دارد. برای روشن تر شدن بحث، اثرات حذف یارانه انرژی بر هزینه های شرکت سیمان شمال را مورد بررسی قرار داده ایم. با توجه به صورت های مالی شرکت، سهم هزینه انرژی از کل هزینه های این شرکت سیمانی، حدود ۱۷ درصد است. هزینه انرژی شرکت در سال ۸۷ برابر ۴۲ میلیارد ریال و در سال ۸۸، حدود ۴۰ میلیارد ریال برآورد می گردد. بر این اساس با فرض افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت انرژی در سال اول اجرای طرح (سال ۸۹)، هزینه انرژی شرکت به حدود ۸۰ میلیارد رسیده و هزینه کل شرکت حدود ۱۷ درصد افزایش خواهد یافت. به مرور و با افزایش بهره وری انرژی، هزینه های انرژی شرکت محدودتر خواهد شد. در نقطه مقابل در صورتی که حذف یارانه انرژی به صورت دفعی انجام پذیرد، برای مثال در صورتی که قیمت متوسط انرژی حدود ۶ برابر گردد، هزینه های انرژی شرکت از حدود ۴۰ میلیارد به ۲۴۰ میلیارد ریال خواهد رسید. به عبارت دیگر هزینه های کل شرکت حدود ۱۰۲ درصد افزایش می یابد و روشن است که چنین افزایش هزینه ای می تواند برای شرکت بحران زا باشد.

ب) اثر اجرای قانون بر درآمد شرکت های سیمان:

اجرای قانون صرفا بر هزینه شرکت ها تاثیر گذار نیست، بلکه می تواند بر درآمد شرکت ها نیز موثر واقع شود. درآمد شرکت ها از سه طریق تحت تاثیر اجرای قانون قرار می گیرد: اول از طریق تغییر قیمت، دوم تغییر مقدار فروش و سوم از طریق دریافت ۳۰ درصد یارانه ای که قرار است از محل درآمد حاصل از اجرای قانون به تولیدکنندگان تخصیص یابد.

1-  تغییر قیمت: قدرت مانور شرکت های مختلف در تغییر قیمت محصولات خود، متفاوت است. در اقتصاد داخلی، شرکت هایی که در بازارهایی فعال هستند که تحت فشار واردات از طرف رقبای خارجی هستند، دارای کمترین قدرت مانور برای افزایش قیمت ها هستند. از طرفی شرکت هایی که بخش مهمی از محصولات خود را به خارج صادر می کنند نیز دارای قدرت مانور اندکی جهت افزایش قیمت محصولات صادراتی خود در خارج هستند. بنابراین، این شرکت ها، قدرت رقابتی خود را در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی از دست خواهند داد و نمی توانند درآمدهای خود را جهت تامین افزایش هزینه ها تعدیل نمایند. این امر به خصوص متاثر از سیاست های دولت در تعیین تعرفه های واردات، سیاست های مربوط به نرخ ارز و نیز سیاست های مربوط به قیمت گذاری کالاها می باشد.

2- تغییر فروش: تغییرات تقاضا برای محصولات و در نتیجه فروش شرکت های مختلف، متفاوت خواهد بود. تغییرات تقاضای محصولات شرکت ها هم از تغییرات قیمت های نسبی ناشی از اجرای قانون، تاثیر می پذیرد و هم از تغییرات توزیع درآمد ناشی از نحوه بازتوزیع درآمد حاصل از اجرای طرح.

ج) اثر اجرای قانون بر سود شرکت های سیمان:

همان طور که تشریح شد، اجرای قانون می تواند اثرات متفاوتی بر درآمد و هزینه صنایع سیمانی بر جای بگذارد. در این میان صنایع سیمانی که با بیشترین افزایش در هزینه ها و کمترین افزایش در درآمدها بر اثر اجرای قانون مواجه شوند، بیشترین کاهش سود و در نتیجه بیشترین کاهش ارزش را در میان مدت متحمل خواهند شد. در مقابل صنایع سیمانی که با کمترین افزایش در هزینه ها و بیشترین افزایش در درآمد مواجه شوند، با بیشترین افزایش سود و در نتیجه افزایش ارزش مواجه می گردند. بنابراین باید توجه داشت که برآورد میزان تاثیرپذیری سود هر صنایع سیمانی از اجرای قانون، نیازمند آنالیز دقیق تغییر هزینه ها و درآمدهای هر صنعت سیمان دارد که به خصوص به سیاست های دولت در دوره اجرای قانون بستگی دارد.

اهداف تحقیق

1. ارزیابی بررسی هدفمندی یارانه ها و عملکرد آن در صنعت سیمان

2. بررسی اثر هدفمندی یارانه ها بر هزینه های صنعت سیمان

3. بررسی اثر هدفمندی یارانه ها بر درآمدهای صنعت سیمان

4. بررسی اثر هدفمندی یارانه ها بر سود صنعت سیمان

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                     صفحه

فصل 1-    کلیات پژوهش.... 9

1-1-              مقدمه.......... 10

1-2-              بیان مسئله. 12

1-3-              اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 16

1-4-              اهداف تحقیق.. 17

1-5-              سوالات تحقیق.. 17

1-6-              فرضیات تحقیق.. 17

فصل 2-    ادبیات پژوهش 18

2-1-              مفهوم  هزینه ها 19

2-2-              طبقه بندی هزینه در حسابداری مدیریت... 19

2-3-              هدفهای سازمانی مدیران.. 35

2-4-              مدیریت بر مبنای فعالیت... 39

2-5-              هزینه یابی بر مبنای فعالیت... 41

2-6-              فواید ضمنی هزینه یابی بر مبنای فعالیت... 42

2-7-              ارزیابی عملکرد. 44

2-8-              شاخص های نوین ارزیابی عملکرد. 47

فصل 3-   تجزیه و تحلیل اطلاعات... 57

3-1-              محاسبه هزینه‌های متغیر و ثابت... 58

3-2-              محاسبه بودجه منعطف... 60

فصل 4-   نتیجه گیری و پیشنهادات... 84

4-1-              مقدمه. 85

4-2-              شاخص‌های اندازه‌گیری ساختار بازار. 86

4-3-              پیشینة تحقیق.. 93

4-4-              داده‌های آماری.. 93

4-5-              ساختار بازار داخلی سیمان.. 95

4-6-              ساختار بازار جهانی سیمان (252329) و تغییرات آن.. 98

4-6-1-                    ساختار واردات جهانی سیمان. 99

4-6-2-                    ساختار صادرات جهانی سیمان. 101

4-7-              تحلیل رژیم تجاری كشورها در بازار جهانی كلینكر و سیمان.. 103

4-7-1-                    كلینكر. 103

4-8-              سیمان سفید. 106

4-9-              سایر سیمان.. 107

فصل 5-   نتیجه گیری و پیشنهادات... 110

5-1-              نتیجه گیری.. 111

فهرست منابع   114

فهرست جداول

3-1-          بودجه منعطف سیمان اردبیل.. 40

3-2-          بودجه منعطف سیمان ارومیه. 44

3-3-          بودجه منعطف سیمان اصفهان.. 49

3-4-          بودجه منعطف سیمان ایلام. 52

3-5-          بودجه منعطف سیمان باقران.. 59