مقدمه :
ریختهگری فن شکل دادن فلزات و آلیاژها از طریق ذوب، ریختن مذاب در محفظهای به نام قالب و آنگاه سرد کردن و انجماد آن مطابق شکل محفظه قالب میباشد. این روش قدیمیترین فرآیند شناخته شده برای بدست آوردن شکل مطلوب فلزات است. اولین کورههای ریختهگری از خاک رس ساخته می شدند و لایههایی از مس و چوب به تناوب در آن چیده می شد، برای هوا دادن نیز از فوتک بزرگی استفاده میکردند.
ریختهگری هم علم است و هم فن و هم هنر است و هم صنعت. به هر میزان که ریختهگری از حیث علمی پیشرفت میکند، ولی در عمل هنوز تجربه، سلیقه و هنر قالب ساز و ریختهگر است که تضمین کننده تهیه قطعهای سالم و بدون عیب است. این فن از اساسیترین روشهای تولید میباشد. به دلیل اینکه بیشتر از ۵۰ درصد از قطعات انواع ماشین آلات به این طریق تهیه میشوند. فلزاتی که خاصیت پلاستیک کمی دارند با قطعاتی که دارای اشکال پیچیده هستند، به روش ریختهگری شکل داده میشوند.
بطور کلی روشهای ریختهگری به دو دسته تقسیم میشوند:
ریختهگری انبساطی و غیر انبساطی.
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
ریخته گری قطعات چدنی
محل اجزا :
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
نام
|
نام خانوادگی
|
مدرک تحصیلی
|
تلفن
|
|
|
|
|
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
دلایل زیادی برای انتخاب این طرح وجود داشت که برخی از آنها عبارتند از : اشتغال به تحصیل در رشته مرتبط با موضوع ، میزان اشتغالزایی طرح ، میزان سوددهی و بازدهی سرمایه طرح ، نیاز کشور به این طرح .
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
این طرح از جمله طرح هایی است که می تواند اشتغالزایی مناسبی ایجاد نماید و همچنین نیاز بازار صنعتی کشور را تا حدودی برطرف نماید .
1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
وضعیت اشتغالزایی این طرح 64 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
فرآیند ریخته گری با تولید قالب آغاز می شود که شکل قالب، قرینه و معکوس قطعه ای است که ما نیاز داریم. قالب از مواد نسوز مانند ماسه تهیه می شود. فلز بر روی یک اجاق حرارت داده می شود تا ذوب شود. سپس فلز مذاب در گودی قالب که شکل قطعه مورد نظر است ریخته می شود. و تا زمان جامد شدن خنک می گردد. نهایتا قطعه فلزی شکل گرفته از قالب جدا می شود.
تعداد زیادی از سازه های فلزی که هر روز با آنها سرو کار داریم به روش ریخته گری تولید شده اند. علل این (گستردگی کاربرد ریخته گری) عبارتند از :
1- به روش ریخته گری می توان قطعاتی را تولید کرد که هندسه بسیار پیچیده ای دارند و یا دارای حفره های درونی می باشند.
2- برای تولید قطعات بسیار کوچک و همچنین قطعات بسیار بزرگ از چندصد گرم تا چندین هزار کیلو گرم می توان از این روش استفاده کرد.
3- این روش از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است . و هدر رفت کمی دارد. فلزات اضافی در هر بار ریخته گری دوبار ذوب شده و استفاده می شوند.
4- فلز ریخته گری شده ایزو تروپیک است یعنی در تمام جهات دارای خواص فیزیکی و مکانیکی یکسانی است.
مثال های پرکاربرد:
دستگیره های در ، قفل ها ،پوشش یا بدنه موتور ها، پمپ ها و غیره، چرخ بسیاری از اتوموبیل ها.
از روش ریخته گری بطور گسترده ای در صنایع اسباب بازی استفاده می گردد . به عنوان مثال در تولید قطعات ماشین ها، هواپیما ها و غیره.
خلاصه ای از انواع روش های ریخته گری ، به همراه مزایا و معایب آنها و مثالهایی در این زمینه.
فرآیند
|
مزایا
|
معایب
|
نمونه ها
|
ماسه
|
هزینه پایین، گستره وسیعی از فلزات ،اندازه ها و شکل ها
|
تلرانس زیاد، کیفیت سطح نامطلوب
|
سر سیلندر ها ، بدنه موتور ها
|
قالب پوسته ای
|
دقت بالا، نرخ تولید بیشتر و کیفیت سطح بهتر
|
محدودیت در اندازه قطعات
|
میله های اتصال ، جعبه دنده ها
|
الگوی مصرف شدنیxpendable
|
گستره وسیعی از فلزات ،اندازه ها و شکل ها
|
الگو ها استحکام پایینی دارند
|
سر سیلندر ها، اجزای ترمز
|
قالب گچی
|
اشکال پیچیده ، کیفیت سطح عالی
|
فقط برای فلزات غیر آهنی ،نرخ تولید پایین
|
نمونه های اولیه قطعات مکانیکی
|
قالب سرامیکی
|
اشکال پیچیده ، دقت بالا وکیفیت سطح خوب
|
فقط اندازه های کوچک
|
پروانه ها، تجهیزات قالب هاب تزریق
|
investment
|
اشکال پیچیده و کیفیت سطح عالی
|
قطعات کوچک و گران قیمت
|
جواهرات
|
قالب دائمی
|
کیفیت سطح خوب، نرخ تولید بیشتر وتخلخل کم
|
اشکال ساده، گرانی قالب
|
چرخ دنده های و جعبه دنده ها
|
تحت فشار
|
دقت ابعادی عای ، نرخ تولید بالا
|
گرانی قالب ،قطعات کوچک، فلزات غیر آهنی
|
چرخ های اتوموبیل، بدنه دوربین و چرخ دنده های دقیق
|
گریز از مرکز
|
احجام سیلندری شکل بزرگ، کیفیت خوب
|
محدودیت در شکل ، هزینه بالا
|
لوله ها ، بویلر ها و چرخ طیار ها
|
ریخته گری با ماسه:
جریان کاری در یک کارخانه ریخته گری ماسه ای
در ریخته گری ماسه ای از ماسه طبیعی یا ماسه ترکیبی( ماسه دریاچه) استفاده میشود، که دارای یک ماده نسوز به نام سیلیکا(sio2) می باشد. دانه های شن باید بقدر کافی کوچک باشند تا بتوان آن ها را متراکم کرد.و در عین حال باید آنقدر درشت باشند تا گازهای تشکیل شده در هنگام ریخته گری از بین منافذ آنها خارج شوند. در قالب های بزرگ تر از ماسه سبز استفاده می کنند(ترکیبی از ماسه،خاک رس و مقداری آب).
ماسه را می توان مجددا مورد استفاده قرار داد. همچنین زائده ها و فلزات اضافی بریده شده و مجددا استفاده می گردند.